Pacz bywa niekiedy niewaciwie rozumiany. Poniewa pojawia si wtedy, gdy dziecko jest godne, jest mu niewygodnie albo co je boli, przyjmuje si, e s to jedyne treci, jakie pacz komunikuje. Gdy dziecko pacze, matka czsto automatycznie uznaje, e chodzi o jeden z tych trzech problemw, co niekoniecznie musi by prawd. Komunikat gosi jedynie chod tutaj, nie mwi dlaczego. Dziecko moe paka rwnie, gdy jest syte, jest mu wygodnie i nie odczuwa adnego blu chcc tylko zainicjowa intymny kontakt z matk. Gdy matka, po nakarmieniu dziecka i upewnieniu si, e jest mu wygodnie, kadzie je z powrotem, moe ono natychmiast wznowi sygnalizowanie paczem. U zdrowego niemowlcia znaczy to tylko tyle, e nie otrzymao odpowiedniej porcji intymnego kontaktu cielesnego i bdzie protestowao tak dugo, a to uzyska. W pierwszych miesicach zapotrzebowanie na taki kontakt jest wysokie, a niemowl ma na szczcie do dyspozycji silnie dziaajcy sygna zachty, czyli umiech zadowolenia, ktrym nagradza ono matk za jej starania.
Umiech jest czym, co wyrnia niemowlta ludzkie spord innych naczelnych. Niemowlta map nie umiechaj si. Po prostu nie potrzebuj one umiechu, gdy s wystarczajco silne, aby uczepi si sierci swych matek i by blisko nich dziki wasnym dziaaniom. Niemowl ludzkie nie jest zdolne tego dokona i musi w jaki sposb zwikszy swoje szanse na przycignicie uwagi matki. Umiech stanowi powstae w procesie ewolucji rozwizanie tego problemu.
Pacz i umiech uzyskuj wsparcie ze strony sygnaw wtrnych. Pacz czowieka z pocztku przypomina pacz map. Paczce mapie niemowl wydaje z siebie seri rytmicznych piskw, ktrym jednak nie towarzysz zy. W cigu kilku pierwszych miesicy ycia niemowl ludzkie pacze tak samo, bez ez, ale po tym okresie wstpnym do sygnau gosowego doczaj si zy. Pniej, w yciu dorosym, zy mog pojawia si niezalenie od gosu, jako bezgony sygna, ale u niemowlcia gos i zy wystpuj wsplnie, jako jedno zjawisko paczu. Nie wiadomo dlaczego rzadko mwi si o tym, e czowiek jako jedyny wrd naczelnych pacze zami, ale z pewnoci musi to mie jakie specjalne znaczenie dla naszego gatunku. W pierwszym rzdzie jest to oczywicie sygna wzrokowy, wzmocniony dziki nieobecnoci wosw na naszych policzkach, przez co poyskiwanie i ciekanie ez jest tak dobrze widoczne. Ale wana jest te reakcja matki, ktra wtedy zwykle osusza oczka niemowlciu. Polega to na delikatnym wycieraniu ez ze skry na buzi, co jest czynnoci kojc i przejawem intymnego kontaktu cielesnego. By moe, taka jest wanie dodatkowa funkcja znacznie wzmoonego wydzielania gruczow zowych, co powoduje tak czste wilgotnienie buzi maego czowieczka.
Jeli komu wydaje si to teori nieco nacigan, warto sobie uzmysowi, e u ludzi, jak te u wielu innych gatunkw, matka ma silny popd do czyszczenia ciaa potomstwa. Gdy dziecko si zmoczy, matka je osusza, i dlatego wydaje si, e obfito ez wyksztacia si jako co w rodzaju substytutu moczu i ma na celu wywoanie podobnej intymnej reakcji w trudnych chwilach. W odrnieniu od moczu zy nie oczyszczaj organizmu ze zbdnych substancji. Wydzielane w niewielkich ilociach, czyszcz i chroni oczy, ale gdy pyn obficie podczas paczu, ich jedyna funkcja polega chyba na przekazywaniu sygnaw, i wtedy mona je uzna wycznie za form zachowania. Podobnie jak umiech, zdaj si one funkcjonowa gwnie jako zachta do intymnoci.
Umiech wspieraj takie sygnay wtrne jak gaworzenie i wyciganie rczek. Niemowl umiecha si, rechocze i wyciga rczki ku matce, wykonujc ruchy intencjonalne, poprzedzajce przytulenie si do niej, i w ten sposb zachca j, by je podniosa. W odpowiedzi matka odwzajemnia si. Oddaje wic umiech, grucha do niemowlcia, wyciga rce, by go dotkn lub podnie. Podobnie jak pacz z zami, zesp umiechw pojawia si dopiero mniej wicej w drugim miesicu ycia. W gruncie rzeczy pierwszy miesic ycia dziecka mona by nazwa stadium mapim, gdy charakterystyczne dla czowieka sygnay pojawiaj si dopiero po upywie pierwszych kilku tygodni.
Uwodzenie
Rozne oblicza milosci w opowiadaniach Katarzyny Grocholi, najpopularniejszej autorki literatury obyczajowej, scenarzystki, a juz niebawem takze producenta filmowego.
