Sunday, January 25, 2009

Uwodzenie kobiet i wyczucie podrywania

Wsrod roznych rodzajow poklepywania klepanie po plecach jest czynnoscia o najmniejszym nacechowaniu seksualnym. W jakis sposob zdolalo ono zachowac swoj pierwotny charakter i czesto wystepuje miedzy obcymi sobie ludzmi jako gest wyrazajacy wspolczucie lub uznanie. Zilustruja to dwie konkretne sytuacje: wypadek drogowy i chwila triumfu sportowego. Po wypadku drogowym, gdy jeden z jego uczestnikow siedzi skulony przy drodze w stanie szoku i odretwienia, podchodzi do niego jakas osoba, ktora wlasnie nadjechala i chce udzielic pomocy. Zazwyczaj osoba ta wpatruje sie z bliska w zaszokowana ofiare i zadaje jakies absurdalne pytanie w rodzaju: "Czy nic sie pani/panu nie stalo?", gdy wyraznie widac, ze cos sie stalo. Niemal natychmiast spostrzega bezsensownosc swoich slow i siega po skuteczniejszy, elementarny wzorzec komunikacji, jakim jest bezposredni kontakt cielesny. Najbardziej prawdopodobna forma, jaka kontakt ten przybierze, bedzie pocieszajace, delikatne poklepanie po plecach. Te sama reakcje, chociaz w duzo energiczniejszej formie, mozna zaobserwowac, gdy jakis sportowiec odniosl wlasnie zwyciestwo. Gdy triumfalnie schodzi z boiska czy z ringu, jego kibice przepychaja sie, zeby jak najblizej podejsc do niego i poklepac go po plecach, gdy bedzie przechodzil obok.
Przebylismy juz dluga droge od wyjsciowej sytuacji, kiedy matka z miloscia poklepywala swojego malucha, ale musimy pojsc jeszcze dalej, poniewaz u osob doroslych czynnosc poklepywania rozciagnela sie az poza ramy dotyku. W dwoch waznych kontekstach sygnal dotykowy przerodzil sie w sygnal dzwiekowy i sygnal wzrokowy. Z pierwotnej czynnosci dotykania wywodzi sie oklaskiwanie wykonawcy przez publicznosc i machanie rekami podczas powitan i pozegnan. Zajmijmy sie najpierw klaskaniem.
Przez wiele lat intrygowalo mnie uzywanie rak do klaskania jako szeroko rozpowszechnionego sposobu nagradzania wykonawcy. Szybkie uderzenie dloni o dlon wydawalo mi sie dzialaniem niemal agresywnym, podobnie zreszta jak przykry dzwiek, ktory w ten sposob powstaje. Jednak oczywiscie jesli chodzi o efekt dla uszczesliwionego wykonawcy, jest to przeciwienstwo agresji. Aktorzy odwiecznie lakneli aplauzu wyrazanego klaskaniem i uciekali sie do roznych sztuczek, aby go uzyskac. Stad wywodzi sie angielskie wyrazenie "claptrap", oznaczajace frazesy dla poklasku. Aby zrozumiec, na czym polega wartosc klaskania jako nagrody, musimy siegnac do jego zrodel tkwiacych w okresie dziecinstwa. Rzetelne badania nad niemowletami miedzy szostym a dwunastym miesiacem zycia wykazaly, ze w tym wieku klasniecie stanowi element powitania matki, gdy wraca ona do dziecka po krotkiej nieobecnosci. Dziecko klaszcze albo tuz przed wyciagnieciem raczek do matki albo wrecz zamiast tego. Czynnosc ta pojawia sie mniej wiecej w tym samym czasie co trzymanie sie matki raczkami. Wyglada na to, ze niemowle, widzac nadchodzaca matke, wykonuje ruch wyciagniecia do przodu raczek zgietych ku sobie, tak jakby chcialo chwycic sie matki. Ale jest to niemozliwe, bo cialo matki znajduje sie zbyt daleko, wiec raczki dziecka dalej zginaja sie ku sobie, jakby chcialy cos objac, az wreszcie dlonie spotykaja sie i uderzaja o siebie. U dziecka klasniecie wychodzi jakby z ramion, a nie z nadgarstkow, jak u doroslych.

No comments: